Mùa nắng nóng kéo dài là mối nguy lớn đối với ngành chăn nuôi heo. Nhiệt độ môi trường tăng cao khiến heo dễ gặp phải các vấn đề nghiêm trọng như: giảm ăn, mất nước, giảm tăng trọng, rối loạn chuyển hóa, suy giảm miễn dịch, thậm chí sốc nhiệt và tử vong. Điều này gây thiệt hại lớn về kinh tế cho người chăn nuôi, đặc biệt là đối với heo nái mang thai và heo thịt ở giai đoạn cuối xuất chuồng.
Để bảo vệ đàn heo trong mùa hè, cần áp dụng đồng bộ hai nhóm giải pháp chính:
Chống nóng vật lý: Tác động vào môi trường, chuồng trại, điều kiện sống.
Chống nóng sinh học: Dinh dưỡng, thuốc bổ trợ, quản lý sức khỏe.
Bài viết này sẽ tập trung vào các biện pháp chống nóng vật lý hiệu quả nhất, giúp người chăn nuôi duy trì năng suất và sức khỏe đàn heo trong mùa nắng nóng.
Nội dung chính
1. Điều chỉnh mật độ nuôi phù hợp
Giảm mật độ nuôi là một trong những biện pháp đầu tiên cần thực hiện để giúp đàn heo tỏa nhiệt tốt hơn, hạn chế stress và giảm nguy cơ phát sinh bệnh truyền nhiễm.
Heo nái: 3 – 4 m²/con
Heo thịt: khoảng 2 m²/con
Mật độ hợp lý giúp chuồng nuôi thông thoáng, không khí lưu thông tốt, từ đó hỗ trợ quá trình điều hòa thân nhiệt cho vật nuôi.


2. Tăng cường hệ thống thông gió
Thông gió tốt giúp loại bỏ khí nóng, khí độc (NH₃, CO₂, H₂S…) ra khỏi chuồng và đưa khí mát vào. Người chăn nuôi có thể áp dụng:
Chuồng hở: mở bạt, cửa sổ, sử dụng quạt công nghiệp để tạo luồng gió tự nhiên.
Chuồng kín: lắp đặt hệ thống thông gió cưỡng bức (hút – đẩy), kết hợp với hệ thống làm mát (cooling pad).
Sử dụng giàn phun sương: làm giảm nhiệt độ không khí bên trong chuồng vào thời điểm nắng gắt (10h – 15h).

3. Giảm bức xạ nhiệt từ mái chuồng
Mái chuồng là nơi hấp thụ nhiệt mạnh nhất trong ngày. Để giảm nhiệt độ trong chuồng, cần:
Lợp mái bằng vật liệu cách nhiệt: tôn PU, mái fibro xi măng có lớp xốp hoặc vật liệu cách nhiệt chuyên dụng.
Phun nước lên mái vào thời điểm nắng nóng nhất trong ngày (11h – 15h) để làm mát mái, giảm nhiệt bức xạ.
Giải pháp này đặc biệt hiệu quả với chuồng có mái thấp hoặc chuồng xây hướng tây.


4. Che chắn, chống ánh nắng trực tiếp
Ánh nắng chiếu trực tiếp vào chuồng có thể làm nền chuồng và tường nóng lên nhanh chóng, ảnh hưởng lớn đến nhiệt độ bên trong.
Sử dụng lưới che nắng màu đen, bạt cách nhiệt ở mặt tường hướng nắng (đông – tây).
Dựng dàn cây xanh, mái hiên hoặc hàng rào chắn nắng tự nhiên quanh chuồng.
Ưu tiên thiết kế chuồng hướng nam hoặc đông nam để tránh nắng gắt buổi chiều.


5. Tắm cho heo đúng cách và đúng thời điểm
Tắm giúp hạ nhiệt nhanh, giảm stress cho heo. Tuy nhiên, cần lưu ý:
Không nên tắm quá sớm hoặc quá muộn, thời điểm lý tưởng là khoảng 10h30 – 11h30 sáng.
Trước khi tắm, nên làm ướt nền chuồng để tránh sốc nhiệt.
Không sử dụng nước lạnh đột ngột, chỉ dùng nước mát ở nhiệt độ 25–30°C.
Những ngày thời tiết bất thường (sáng mưa – chiều nắng), không nên tắm, chỉ nên phun sương nhẹ hoặc vệ sinh chuồng.

6. Giữ chuồng trại luôn khô ráo, sạch sẽ
Mùa hè là thời điểm dễ phát sinh mùi hôi và khí độc nếu chuồng không được vệ sinh thường xuyên. Người chăn nuôi cần:
Dọn phân, rửa chuồng, thay nước hồ tắm mỗi ngày.
Đảm bảo hệ thống thoát nước không bị tắc nghẽn, tránh đọng nước gây ẩm ướt, sinh muỗi, ruồi.
Sử dụng chế phẩm sinh học để xử lý chất thải và mùi hôi nếu cần thiết.

Tổng kết
Chống nóng vật lý là giải pháp nền tảng giúp giảm thiểu thiệt hại do nắng nóng gây ra trong chăn nuôi heo. Việc áp dụng đúng kỹ thuật sẽ giúp:
Heo giảm stress, duy trì ăn uống tốt
Tăng cường sức đề kháng, hạn chế bệnh tật
Duy trì tăng trọng ổn định, nâng cao hiệu quả kinh tế
Để đạt hiệu quả tối đa, người chăn nuôi nên kết hợp chống nóng vật lý với chống nóng sinh học như bổ sung vitamin, điện giải, men tiêu hóa và các sản phẩm hỗ trợ tuần hoàn – hô hấp.